Jak radzić sobie z silnym stresem na studiach? Poradnik dla studentów

Studia mogą być naprawdę stresującym doświadczeniem, ale także wyjątkowym okresem, pełnym zabawy i ekscytacji. Zdajemy sobie jednak sprawę, że możesz czuć się zestresowany rozpoczęciem studiów, egzaminami, nowymi terminami zajęć czy po prostu życiem studenckim.

Stres to jednak bardzo naturalne uczucie. W niewielkich ilościach może mieć pozytywne skutki, ponieważ zmusza do ciężkiej pracy i dawania z siebie wszystkiego, na przykład podczas egzaminów. Ale jeśli czujesz się bardzo zestresowany lub nie radzisz sobie z permanentnym stresem, może to prowadzić do problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak depresja i stany lękowe. Może również wpływać na twoje wyniki w nauce. Z tego powodu stres warto mieć pod kontrolą! Jak? Już mówimy.

Czym jest stres i jak go kontrolować?

Wszyscy wiemy, jak to jest być zestresowanym, ale nie jest łatwo określić, co dokładnie oznacza stres. Kiedy mówimy na przykład „to jest stresujące” lub „jestem zestresowany”, możemy mówić o:

• Sytuacjach lub wydarzeniach, które wywierają na nas ogromną presję - na przykład chwile, w których mamy dużo do zrobienia, nauczenia się, przemyślenia lub gdy nie mamy dużej kontroli nad tym, co się dzieje. Takim wydarzeniem może być np. egzamin na studiach!
• Naszej reakcji na znajdowanie się pod presją - uczuciem, które odczuwamy, gdy stawiane są nam wymagania, z którymi trudno nam sobie poradzić.

Nie ma medycznej definicji stresu, a pracownicy służby zdrowia często nie zgadzają się co do tego, czy stres jest przyczyną problemów, czy też ich skutkiem. Może to utrudnić Ci ustalenie, co powoduje Twoje uczucie stresu lub jak sobie z nimi radzić.

Niezależnie od twojej definicji stresu, prawdopodobnie możesz nauczyć się lepiej radzić sobie ze stresem poprzez: radzenie sobie z presją zewnętrzne, więc stresujące sytuacje nie zdarzają się tak często; oraz poprzez rozwijanie odporności emocjonalnej, dzięki której lepiej poradzisz sobie z trudnymi sytuacjami, kiedy się zdarzają; dzięki odporności emocjonalnej będziesz wiedzieć jak kontrolować.

Rodzaje stresu

Stres może być generowany przez wiele różnych sytuacji - zarówno codziennych, jak i wyjątkowych (nagłych, niespodziewanych lub trudnych). W psychologii często mówi się o stresie jako relacji adaptacyjnej pomiędzy np. naszymi możliwościami a daną sytuacją. W takim momentach wyróżnia się trzy rodzaje stresu:

• stres jako bodziec (gdzie jako bodziec rozumiemy konkretną sytuację lub czynnik, który wywołuje silne emocje i napięcie);
• stres jako reakcja (zarówno psychologiczna, jak i fizjologiczna - wtedy zachodzi pod wpływem wydzielania hormonu stresu),
• stres jako proces (czyli relacja pomiędzy osobą a otoczeniem, gdzie działanie oraz reagowanie na wszelkie bodźce jest rozłożone w czasie).

Jak poznać, że jesteś zestresowany?

Wszyscy doświadczamy stresu w inny sposób w różnych sytuacjach. To, jak go odbieramy, zależy od nas samych. Czasami możesz od razu rozpoznać, kiedy czujesz się pod wpływem stresu, ale innym razem możesz iść dalej bez rozpoznawania znaków. Stres może wpływać na Ciebie zarówno emocjonalnie, jak i fizycznie, a także może zmieniać Twoje zachowanie.

Jak poznać, że jesteśmy zestresowani? W trudnym momentach często możesz się czuć:

• rozdrażniony, agresywny, niecierpliwy lub nakręcony,
• przeciążony,
• niespokojny, zdenerwowany lub przestraszony,
• jakby twoje myśli pędziły jak szalone i nie możesz się wyłączyć,
• nie mogąc się dobrze bawić,
• przygnębiony,
• znudzony życiem,
• jakbyś stracił poczucie humoru,
• poczucie lęku,
• martwisz się o swoje zdrowie,
• zaniedbany lub samotny.

Często stres niesie za sobą także fizyczne zmiany! Może powodować płytki oddech lub hiperwentylację. Zdarza się, że pojawiają się ataki paniki (całe szczęście nie trwają one dłużej niż kilkanaście minut). Możliwe jest napięcie mięśni, ból w klatce piersiowej, niestrawność, nudności i wiele innych objawów. Po prostu stres (a już zwłaszcza ten długotrwały) ma ogromny wpływ na nasze zdrowie.

Jak radzić sobie ze stresem na studiach? Kilka sprawdzonych sposobów

Istnieje wiele sposobów radzenia sobie z presją. Ta strona zawiera kilka wskazówek, o których ludzie mówili nam, że są przydatne, ale ważne jest, aby pamiętać, że różne rzeczy działają dla różnych osób. Spróbuj tylko tego, z czym czujesz się komfortowo. Mamy kilka sposób na to, jak skutecznie radzić sobie ze stresem!

Zidentyfikuj, co wyzwala u Ciebie stres i zdenerwowanie!

Aby dobrze rozpocząć walkę ze stresem, musisz przede wszystkim ustalić, co wywołuje u Ciebie stres. Dzięki temu z łatwością możesz przewidzieć, że na horyzoncie pojawią się sytuacje stresowe i zawczasu będzie mógł pomyśleć o dobrym rozwiązaniu.

Warto zastanowić się nad tym, co powoduje u Ciebie gorsze samopoczucie. Być może są to:

• problemy, które pojawiają się regularnie i które sprawiają, że się martwisz (np. opłaty za rachunki, wizyty w lekarza, spotkania z kimś bliskim);
• zdarzenia jednorazowe, o których dużo się myśli, zanim się wydarzą (np. egzamin na studiach, przeprowadzka do nowego miasta);
• trwające stresujące wydarzenia (problemy w związku, pracy itp.).

Zorganizuj swój czas, by lepiej radzić sobie ze stresem!

Co zrobić żeby się nie stresować? Przede wszystkim warto zadbać o dobrą organizację swojego czasu. Wprowadzenie pewnych zmian w sposobie organizacji czasu może pomóc Ci poczuć większą kontrolę nad wszelkimi zadaniami, z którymi się borykasz, i lepiej radzić sobie z presją. Co możesz zrobić?

• Określ najlepszą porę dnia, podczas której czujesz się w pełni sił. Wykonuj ważne zadania, które wymagają w tym czasie najwięcej energii i koncentracji.
• Zrób listę rzeczy, które musisz zrobić. Ułóż je według ważności i spróbuj najpierw skupić się na najpilniejszych. Niektórzy uważają, że tworzenie harmonogramu jest przydatne, aby mogli zaplanować, kiedy mogą poświęcić czas na każde zadanie.
• Wyznaczaj mniejsze i bardziej osiągalne cele. Kiedy jesteś pod dużą presją, łatwo jest wyznaczyć sobie duże cele, które często są nieosiągalne. Może to sprawić, że poczujesz się bardziej zestresowany, a jeśli do nich nie dotrzesz, możesz poczuć się rozczarowany i sfrustrowany. Wyznaczanie mniejszych, bardziej osiągalnych celów może sprawić, że poczujesz większą kontrolę i łatwiej zobaczysz swoje osiągnięcia.
• Zmieniaj swoje działania. Równoważ interesujące zadania z bardziej przyziemnymi, a stresujące z tymi, które uważasz za łatwiejsze lub możesz wykonać spokojniej.
• Staraj się nie robić zbyt wiele na raz. Jeśli podejmiesz się za dużo, możesz mieć trudności z dobrze wykonaniem każdego indywidualnego zadania. Może to sprawić, że poczujesz się, jakbyś wywierał na siebie jeszcze większą presję.
• Rób przerwy i wykonuj wszystko powoli. Może to być trudne, gdy jesteś zestresowany, ale może to zwiększyć produktywność.
• Zapytaj kogoś, czy może pomóc. Na przykład możesz poprosić przyjaciela lub członka rodziny o pomoc w niektórych codziennych zadaniach, abyś miał więcej czasu na wykonywanie zadań, które powodują stres, czyli np. przygotowanie do egzaminów na studiach.

Jak jak opanować stres przed egzaminem pisemnym, a jak przed egzaminem ustnym?

Podejmowanie działań mających na celu dbanie o dobre samopoczucie może pomóc radzić sobie z presją i zmniejszyć wpływ stresu na Twoje życie. Nazywa się to czasem rozwijaniem odporności emocjonalnej. Odporność to nie tylko zdolność do powrotu do równowagi, ale także zdolność przystosowania się do trudnych okoliczności, przy jednoczesnym utrzymaniu stabilnego samopoczucia psychicznego. Oto kilka sposobów, by poradzić sobie z każdym egzaminem - zarówno tym ustnym, jak i pisemnym!

Sposoby na stres przed egzaminem na uczelni

Co możesz zrobić, by opanować stres przed egzaminem? Pomysłów jest kilka! Przede wszystkim odpada: uczenie się na ostatnią chwilę, zarywanie nocy i obsesyjne myślenie o egzaminie. Zamiast tego możesz opanować stres poprzez:

• odpoczynek - podejście do każdego egzaminu na uczelni (czy to pisemnego, czy ustnego), gdy jest się niewyspanym to bardzo zły pomysł; jeśli nie możesz zasnąć przed egzaminem - wypij melisę lub zmęcz się fizycznie;
• postaraj się myśleć pozytywnie - nie zakładaj z góry, że oblejesz egzamin na studiach, albo nie zaliczysz kolokwium; pozytywne myślenie prowadzi do sukcesu!
• chcesz zaliczyć wszystko na dobrą ocenę? Zacznij przygotowywać się wcześniej niż na kilka godzin przed egzaminem - im lepiej będziesz przygotowany, tym mniej będziesz się stresować;
• stres przed egzaminem ustnym to często po prostu trema - trzeba obcować z wykładowcą sam na sam, co niektórych bardzo martwi i stresuje; metodą jest przepytywanie przez kogoś przed egzaminem - niech ktoś sprawdzi ustnie twoją wiedzę, wsłuchuj się w swój głos, a stres uda się zminimalizować;
• oddychaj - może się wydawać logiczne, ale między psychiką ludzką a oddechem jest naprawdę duży związek; dotleń organizm przed egzaminem pisemnych i ustnym - wybierz się na spacer, weź głębokie wdechy przed wejściem na salę lub… pożuj gumę (to także sposób na rozluźnienie przepony);
• nie wsłuchuj się w panikę innych studentów - nie daj się ponieść zbiorowym nerwom; na 5 minut przed egzaminem i tak niczego nie zmienisz, a możesz jedynie mocniej się zestresować!