Planowanie ścieżki kariery zawodowej czy spontaniczna decyzja? Wszystko, co warto wiedzieć o planowaniu kariery

Zwykle w momencie ukończenia szkoły średniej zaczynamy myśleć o tym, co dalej. Decydujemy, jakie studia wybrać i czy studia w ogóle są dobrym pomysłem. Tymczasem takie rozważania powinny być przeprowadzone dużo wcześniej. Tylko nieliczni od najmłodszych lat wiedzą, czym chcą się zajmować w życiu. Jeśli jesteśmy w gronie tych szczęśliwców, nie musimy się martwić o planowanie ścieżki kariery zawodowej. Pozostali powinni zacząć ten proces jak najszybciej, aby nie decydować na szybko, pod wpływem chwili. Co warto wiedzieć na temat planowania kariery?

Etapy planowania ścieżki kariery zawodowej - od czego zacząć?

Podjęcie decyzji o wyborze ścieżki rozwoju zawodowego nie może być dokonane w kilka minut. Choć spontaniczność w niektórych przypadkach się ceni, tutaj jednak warto odpowiednio przemyśleć podejmowane decyzje. Do tak trudnego zadania, które będzie rzutowało na całą naszą przyszłość, trzeba się dobrze przygotować.

Od czego zacząć planowanie kariery zawodowej? Najlepszym początkiem jest wypisanie wszystkich swoich mocnych stron i hobby. Można poprosić o pomoc bliskich. Często widzą nasze mocne strony lepiej niż my sami, albo dostrzegają w nas cechę, której sami nie uważamy za nic niezwykłego, a na czym można zbudować przykładowy plan ścieżki kariery zawodowej. Takie zadanie dobrze jest wykonać jak najwcześniej. Optymalny na to czas, to okres po zakończeniu szkoły podstawowej. Wtedy stajemy przed wyborem profilu klasy w liceum lub kierunku zawodowego w technikum. Ale nie warto się przejmować, jeśli po wypisaniu listy mocnych stron, wciąż nie wiemy, co robić dalej. Takie zadanie można przed sobą stawiać regularnie. Nawet jeśli skończyliśmy już szkołę średnią, wciąż nie jest za późno na znalezienie odpowiedzi. Może nasze hobby przerodziło się w prawdziwą pasję, a może odkryliśmy w sobie nową cechę charakteru.

Mówiąc wprost - planowanie ścieżki kariery zawodowej to proces. Wymaga przede wszystkim:

• zidentyfikowania tego, w czym jesteśmy naprawdę dobrzy, co nas wyróżnia i, co lubimy robić - pójście na studia informatyczne w sytuacji, gdy nie lubimy pracy z komputerem, absolutnie mija się z celem; oczywiście, uzyskamy wykształcenie, które zapewni dobrze płatną karierę, ale nie będziemy szczęśliwi podążając tą drogą, prawda?
• dopasowania swoich umiejętności do istniejących karier lub zawodów - tutaj ponownie warto zastanowić się, co lubimy i potrafimy; oczywiście, człowiek uczy się przez całe życie, zawsze można się dokształcać w danym kierunku lub całkowicie zmienić ścieżkę kariery zawodowej, jednak warto na początku podążać tą, która będzie nas satysfakcjonować;
• dopasowania celów zawodowych do swoich potrzeb finansowych oraz edukacyjnych;
• umiejętności podejmowania dobrych decyzji dla samych siebie.

Planowanie planowaniem, ale czym różni się praca od kariery?

Zastanawiasz się, czemu używa się sformułowania “ścieżka kariery zawodowej”, a nie pracy? Wszystko wynika z tego, że istnieje zasadnicza różnica pomiędzy jednym a drugim. Praca jest zajęciem, które masz lub wykonujesz w danej chwili. Kariera odnosi się natomiast do życia zawodowego w czasie - może zawierać jedną pracę lub wiele, ale w tej samej dziedzinie. Przykład? Możesz zdecydować się na karierę w branży medycznej. Zaczynasz od pracy asystenta, następnie dzięki odpowiedniemu wykształceniu zostajesz chirurgiem, a później dyplomowanym specjalistą. Choć same prace są różne - ścieżka kariery pozostaje ta sama.

Ścieżka kariery zawodowej

Kiedy znajdziemy już odpowiedz na pytanie, w czym jesteśmy dobrzy i w czym chcemy się realizować, możemy odhaczyć pierwszy, najważniejszy punkt na liście pt. Etapy planowania kariery. Teraz zostaje już tylko realizacja celu. A jak taki cel zrealizować?

Można wyobrazić sobie wieżę ułożoną z klocków drewnianych. Te klocki to umiejętności i doświadczenia, które zdobywamy podczas procesu edukacji, ale także w życiu. Im więcej odpowiednich klocków zbierzemy, tym wyższa będzie wieża - tym samym lepsi będziemy w tym, czym chcemy się zajmować.

Planowanie ścieżki kariery zawodowej zaczynamy więc od zebrania informacji, jakie umiejętności będą potrzebne do osiągnięcia celu. Mogą to być kompetencje twarde, które wymagają wiedzy i można się ich po prostu nauczyć. Ale naszą wieżę mogą budować też kompetencje miękkie, takie jak cechy charakteru lub predyspozycje.

• Czytaj też: Najlepiej płatne zawody po studiach w 2023

Elementy planowania ścieżki kariery zawodowej

Wiele mówi się o tym, że już sam proces planowania kariery jest niezwykle istotny. Składa się on z trzech elementów: samopoznania, eksploracji zawodowej oraz planowania edukacji i ścieżki kariery. Każdy z nich oznacza poszukiwanie i przeprowadzanie wywiadów na własną rękę, lub (co staje się coraz popularniejsze) z biurem karier lub rozwoju osobistego. Niektórzy korzystają także z pomocy coachów, którzy wspierają w planowaniu.

Co składa się na elementy planowania ścieżki kariery zawodowej?

• Samopoznanie, czyli proces sprawdzania własnych umiejętności, wartości, doświadczenia, zainteresowań oraz dotychczasowej edukacji;
• Eksploracja zawodowa, czyli działania takie jak: badanie profili zawodowych, prowadzenie wywiadów dot. danej ścieżki karier, udział w targach pracy, zbieranie informacji o rynku;
• Planowanie edukacji i kariery - podejmowanie decyzji o przyszłości, wyznaczenie celów, rozwiązanie problemów oraz planowanie działań.

Strategia planowania, czyli jak zaplanować karierę zawodową

Gdy wiemy już, czym chcemy się zajmować i czego potrzebujemy się nauczyć, aby zdobyć zawód marzeń, możemy przejść do opracowania strategii. Przede wszystkim musimy zdecydować, gdzie będziemy zdobywać umiejętności.

Nasza ścieżka kariery zawodowej może rozpocząć się na uczelni wyższej, na dedykowanych kursach zawodowych lub w miejscu, które odpowiednio przygotuje nas do pracy w danej branży. Takim miejscem jest Uniwersytet Wirtualnej Edukacji. Jeśli chcemy nie tylko zdobyć zawód, ale też dowiedzieć się jak prowadzić własny biznes, będzie to świetny wybór.

Przykładowy plan ścieżki kariery zawodowej dla przyszłych studentów

Są różne ścieżki rozwoju zawodowego. Jedne prowadzą prosto do celu, a inne wymuszają wszechstronny rozwój kariery zawodowej przed znalezieniem tej jedynej drogi. Generalnie jednak w każdym przypadku strategia wygląda podobnie:

• wybór branży/kierunku rozwoju zawodowego na podstawie mocnych stron i pasji,
• zebranie informacji o wymaganiach danej branży/zawodu,
• zdobycie odpowiedniego wykształcenia/doświadczenia (profil klasy, kierunek technikum, kierunek studiów, pierwsza praca),
• rozwój kompetencji zawodowych - kursy doszkalające (lekcje rysunku, dykcji, kursy księgowości, itp.)
• rozwój kompetencji miękkich.