Interwencja kryzysowa – wsparcie w trudnych chwilach. Jak wygląda ta praca na co dzień?

Interwencja kryzysowa to obszar pomocy psychologicznej, opartej na krótkoterminowym działaniu. Może dotyczyć nagłego kryzysu (np. wypadek) lub przejściowej sytuacji, np. śmierć bliskiej osoby i potrzeba przepracowania traumy. Cechą charakterystyczną jest intensywność emocji i pomoc doraźna.

Na czym polega interwencja kryzysowa i jakie są jej rodzaje? Jak wygląda praca w tym zawodzie? Jakie studia są potrzebne? Przeczytaj i sprawdź, czy to coś dla Ciebie!

Co to jest interwencja kryzysowa i na czym polega?

Interwencja kryzysowa to jedna z gałęzi psychologii, skoncentrowana na doraźnej pomocy. Zwykle dotyczy wsparcia bezpośrednio po wypadku czy innym traumatycznym przeżyciu. Może też wiązać się z koniecznością kilku wizyt, jednak zazwyczaj nie trwają one dłużej niż 1-2 miesiące. Interwencja kryzysowa nie jest tym samym co psychoterapia. Korzysta się z niej w trakcie traumatycznych przeżyć i kryzysu.

Jak rozumieć kryzys? Etapy

Kryzys to pojęcie dość ogólne, które może dotyczyć zarówno całej gospodarki czy świata politycznego, jak i przeżyć jednej osoby. Interwencja kryzysowa skupia się wyłącznie na jednostce i tym, co aktualnie przeżywa. Aby zrozumieć, na czym polega pomoc w tym obszarze, warto wcześniej zrozumieć sam mechanizm kryzysu.

Cechy charakterystyczne sytuacji kryzysowej to:

• zdarzenie jest nieoczekiwane,
• wydarzenie powoduje bardzo silny stres i intensywne emocje,
• pojawia się duże uczucie niepewności, brak zrozumienia, często również tzw. szok,
• osobie towarzyszy silne poczucie utraty lub niebezpieczeństwa.

Kryzys pojawia się również wtedy, gdy dana osoba przez długi czas nosi w sobie duże napięcie emocjonalne, np. w związku z mocno stresującą pracą. Napięcie staje się zbyt trudne do utrzymania, co powoduje załamanie nerwowe.

Kiedy potrzebna jest interwencja kryzysowa?

Interwencja kryzysowa skupia się na konkretnym problemie. Są to zwykle wydarzenia traumatyczne, takie jak:

• wypadek,
• śmierć bliskiej osoby,
• napaść seksualna,
• przemoc,
• diagnoza ciężkiej lub nieuleczalnej choroby,
• niespodziewana utrata zatrudnienia,
• narastające problemy finansowe.

Interwencja kryzysowa jest często potrzebna w przypadku rozwodu, szczególnie gdy towarzyszą mu silne emocje, związane np. z opieką nad dzieckiem lub poczuciem krzywdy któregoś z małżonków.

Interwenci kryzysowi pracują także w różnych ośrodkach, np. pomocy społecznej czy domach samotnej matki. Często mają kontakt także z osobami bezdomnymi.

Sytuacja kryzysowa może wiązać się również ogromnymi zmianami rozwojowymi, np. przejściem w okres starczy, doświadczeniem menopauzy czy andropauzy.

Interwencja kryzysowa – która forma jest najlepsza?

Jest kilka rodzajów interwencji kryzysowej, choć często specjaliści formę dostosowują do problemu danej jednostki.

Interwencja kryzysowa może polegać na:

• pomocy pacjentowi w powrocie do stanu przed wystąpieniem kryzysu (odzyskanie równowagi),
• przepracowaniu szkodliwych wzorców i myśli poznawczych – specjalista pomaga zauważyć negatywne schematy myślowe i zbudować ich nowe, wspierające alternatywy.

Celem każdej interwencji kryzysowej jest przede wszystkim poprawa stanu pacjenta do momentu, w którym potrafi zaakceptować daną sytuację i odzyskać radość.

Jak wygląda praca w interwencji kryzysowej?

Praca w interwencji kryzysowej jest wymagająca i wiąże się z koniecznością dynamicznego reagowania na sytuację, koniecznością posiadania wysokiej empatii oraz własnej odporności psychicznej.

Warto pamiętać o tym, że interwent kryzysowy ma styczność z ludźmi, którzy przeżywają bardzo silne emocje w danej chwili, spowodowane zwykle trudnymi i ciężkimi przeżyciami. Dlatego konieczna jest umiejętność budowania przyjaznej i bezpiecznej atmosfery, wzbudzenie zaufania. Z drugiej strony niezbędna jest umiejętność empatycznej komunikacji.

Ile trwa interwencja kryzysowa?

Interwencja kryzysowa przebiega w kilku krokach.

1. Pierwszym jest wzbudzenie zaufania w danej osobie oraz zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. Następnie należy ocenić stan psychiczny danej osoby – czy jest ona na tyle stabilna, aby całą interwencję oprzeć na wsparciu psychologicznym, czy może wymaga dodatkowo opieki psychiatrycznej.
2. Następnie interwent musi poznać dotychczasowe życie i zachowania pacjenta, aby zrozumieć siłę i wpływ sytuacji kryzysowej. Na tej podstawie ustala również kierunek dalszej pracy oraz określa, wspólnie z pacjentem, wstępny plan wyjścia z kryzysu.

Co istotne, w tym przypadku niezbędna jest wysoka samoświadomość pacjenta i jego własna chęć do wyjścia z kryzysu. Interwent udziela tylko wskazówek, które pomaga dopasować na bazie rozmowy, historii i doświadczeń pacjenta. Główna praca polega na wdrażaniu tych wskazówek i konsultacji ze specjalistą, jednak jest to przede wszystkim samodzielny proces. Interwencja kryzysowa polega zwykle na 3-15 spotkaniach, w zależności od potrzeb i konkretnej sytuacji.

Kto może pracować w interwencji kryzysowej?

Interwencją kryzysową może prowadzić przede wszystkim psycholog lub psychoterapeuta, który dodatkowo posiada wiedzę z tej dziedziny.

Jednak ze względu na specyfikę występowania sytuacji kryzysowych wiedzę z obszaru psychologii kryzysowej powinny posiadać również wyznaczone osoby w jednostkach takich jak policja czy straż pożarna.

Interwent kryzysowy (np. psycholog) powinien również pracować w szpitalu, szczególnie na oddziałach o wysokim ryzyku traumatycznych przeżyć, np. onkologia czy geriatra. Interwencją kryzysową po odpowiednim przeszkoleniu mogą zajmować się również pracownicy socjalni.

Interwencja kryzysowa – jak dostać pracę? Które studia wybrać?

Dla osób, które skończyły studia o innym profilu niż psychologiczny, konieczne będzie uzyskanie dodatkowej wiedzy (potwierdzonej dokumentacją) z zakresu psychologii społecznej i kryzysu.

Do pełnienia roli w tym zawodzie przygotowują również studia podyplomowe WSB-NLU na kierunku psychologia kryzysu i interwencja kryzysowa.

W trakcie edukacji dowiesz się m.in. jak zarządzać kryzysem, poznasz metody pomocy psychologicznej i zrozumiesz dokładnie mechanizm sytuacji kryzysowej. Zajęcia prowadzone są przez specjalistów w dziedzinie i mają charakter praktyczny. Sprawdź warunki rekrutacji i postaw na swoją przyszłość!

• Czytaj też: Uzależnienia behawioralne – czym są?